ترجمه متون تخصصی بین‌رشته‌ای و میان‌گرایشی

ترجمه باکیفیت یکی از دغدغه های همیشگی مشتریان بوده و هست. در این میان در ترجمه متون تخصصی بین رشته ای این مقوله اهمیت بیشتری دارد. امروزه بسیاری از متون علمی، خواه از جنس مقاله و خواه کتاب یا هر نوع متن علمی دیگر، عمدتا دارای جنبه بین گرایشی و بعضا میان رشته ای است. برای بیان روشن تر این موضوع یک مقاله علمی در یک مجله تخصصی را مثال می زنیم. یک مقاله علمی و پژوهشی دارای بخش های مختلفی است که به طور عمومی شامل مقدمه، روش ها، نتایج و بحث و نتیجه گیری است. هر مقاله علمی پژوهشی در هر رشته ای که نوشته شده باشد حداقل با علم آمار سروکار دارد. پس لازم است مترجم آن متن نیز با مفاهیم و اصطلاحات آماری آشنایی داشته باشد تا بتواند مفاهیم موجود در متن مبدا را به متن مقصد انتقال دهد.

جدا از واژگان و مفاهیم آماری امروزه دیگر کمتر متنی را در مقالات و متون علمی می توان یافت که با چند گرایش در یک رشته ارتباط نداشته باشد. حتی بسیاری از متون هم حالت میان رشته ای دارند.

یک واژه مانند well را در نظر بگیرید که می‌تواند در متون مختلف صفت (adjective) یا قید (adverb) باشد و در متونی دیگر هم اسم (noun) و حتی فعل (verb) باشد. واژه well در یک متن عمومی می تواند به معنی "خوب" باشد، اما همین واژه در یک مقاله در زمینه مهندسی نفت احتمالا به "چاه نفت" اشاره دارد و در یک متن میولوژی یا سلولی و مولکولی ممکن است به معنی "چاهک" در پلیت‌های محیط کشت باکتری‌ها یا سایر تکنیک‌های آزمایشگاهی باشد. جالب اینکه همین واژه ممکن است در یک مقاله پیرامون باکتری‌های نفت‌خوار آمده باشد و در جاهای مختلف متن هر دو معنی را داشته باشد.

در واقع ترجمه و معنی لفظی هر واژه در بستر جمله قابل تشخیص است که در ترجمه متون تخصصی و کنترل کیفی و مراحل پس از ترجمه نیازمند نگرشی جامع و همه جانبه است. یکی از اامات امانت‌داری در ترجمه متون تخصصی در همین داشتن نگاه میان‌رشته‌ای و یا بین‌گرایشی به امر ترجمه و تلاش برای گزینش بهترین ترجمه برای واژگان است.